Udział w spotkaniu autorskim „Zagłada cmentarzy żydowskich”

       Dnia 8 października 2020 r. jeden z wychowanków placówki, pod opieką Pani Lidii Kozłowskiej-Rusin, uczestniczył w spotkaniu autorskim z p. Krzysztofem Bielawskim. „Zagłada cmentarzy żydowskich” – to tytuł książki napisanej przez p. Bielawskiego, mającej swoją premierę we wrześniu tego roku. Autor to m.in. absolwent Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (kierunek: Historia i kultura Żydów), założyciel strony internetowej www.cmentarze-zydowskie.pl, specjalista do spraw dziedzictwa żydowskiego w Centrum Informacji Historycznej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

     W posłowiu do książki czytamy: „Historia niszczenia cmentarzy żydowskich w Polsce prześledzona przez Krzysztofa Bielawskiego ukazuje swoje niepokojące karty. Jeszcze do niedawna powszechne było przypisywanie dewastacji nekropolii żydowskich jedynie lub głównie Niemcom podczas drugiej wojny światowej. W rzeczywistości istotny udział w tych działaniach ma także miejscowa ludność oraz powojenne państwo polskie. Przytoczone i udokumentowane zdjęciami przykłady nowych zastosowań, jakie wymyślono dla macew, np. przerobienie ich na płyty chodnikowe lub tarczę szlifierską, mają w sobie wstrząsającą moc”.

     Badacz cmentarzy żydowskich podkreślał, że w judaizmie cmentarz jest miejscem świętym – zawsze jest, nie podlega likwidacji, nie można przenieść szczątków ludzkich w inne miejsce – wynika to z przekonania Żydów, że zmarli w tym konkretnym miejscu oczekują na przyjście Mesjasza. Nawet gdyby nie było nagrobków, cmentarz istnieje.

     Podczas spotkania nie zabrakło odniesień do historii kcyńskiego cmentarza żydowskiego – przeszedł on przez wszystkie etapy, które autor szczegółowo omawia w swojej książce (zniszczenie przez Niemców w czasie wojny, powojenna destrukcja z udziałem ludności cywilnej, decyzje władz o zmianie funkcji, ponowne przywiezienie macew i ich ustawienie na terenie kirkutu, działania zmierzające do upamiętnienia i opieki). Nie zabrakło także dyskusji nt. dziejów żydowskiego dziedzictwa w regionie – okoliczności powrotu macew na kcyński kirkut (Macewy w czasie II wojny światowej były ułożone decyzją Niemców jako płyty chodnikowe przed kinem. W latach 1998-2002 usunięto je sprzed kina i zmagazynowano w pomieszczeniach Zakładu Gospodarki Komunalnej, a następnie przewieziono na teren kirkutu. Trzy z nich zostały na powierzchni, pozostałe zakopano. W 2018 r. postawiono tam także te macewy, które zostały odnalezione na terenie Zakładu Poprawczego w Kcyni).

     Ww. wydarzenie odbyło się,  z zachowaniem zasad reżimu sanitarnego, w ramach październikowej „Ciekawości świata” (inicjatywy działającego w Urzędzie Miejskim
w Kcyni „Dźwiękowego Archiwum Kcyni”).

Autor: Redakcja