Zespół diagnostyczno-korekcyjny
Czym zajmuje się zespół diagnostyczno – korekcyjny?
Wobec wychowanków umieszczonych w zakładzie poprawczym prowadzone są kompleksowe czynności edukacyjne, wychowawcze, opiekuńcze i terapeutyczne. Głównym celem takich działań jest wyeliminowanie niewłaściwych zachowań, niwelowanie skłonności agresywnych i zastępowanie ich zachowaniami prospołecznymi, kształtowanie pożądanych nawyków, prawidłowych postaw i hierarchii wartości, poczucia obowiązku i odpowiedzialności za swoje postępowanie, wdrażanie do samodyscypliny i przestrzegania norm społeczno-moralnych. Nad kształtem takich działań czuwa zespół diagnostyczno – korekcyjny.
Zespół diagnostyczno-korekcyjny w Zakładzie Poprawczym w Kcyni tworzą: pedagog oraz dwóch psychologów. Działania zespołu ukierunkowane są na uświadamianie wychowankom ich stanów emocjonalnych oraz uczenie samokontroli, radzenia sobie z nadmiernym napięciem i stresem. Praca z wychowankami odbywa się zarówno w formie pracy indywidualnej jak również w formie zajęć grupowych. Działania dotyczą zarówno pomocy nieletnim w sprawach bieżących, jak również przygotowywaniu wychowanków do opuszczenia placówki i nabycia przez nich umiejętności funkcjonowania w realiach środowiska otwartego.
Wychowankom doprowadzonym do Zakładu Poprawczego w Kcyni zostaje udzielona przez zespół diagnostyczno – korekcyjny pomoc w adaptacji do warunków pobytu w placówce oraz wsparcie emocjonalne poprzez działania zmierzające do zapewnienia im poczucia bezpieczeństwa.
Ponadto członkowie zespołu diagnostyczno – korekcyjnego przeprowadzają diagnozę każdego wychowanka, dokonują obserwacji zachowania oraz analizy dostępnych dokumentów. Na podstawie diagnozy pedagog w porozumieniu z psychologiem oraz innymi pracownikami placówki, ale przede wszystkim przy współudziale wychowanka opracowuje Indywidualny Plan Resocjalizacji (IPR). W tym dokumencie wskazane są wychowankowi zadania, nad jakimi musi pracować w czasie pobytu w placówce, by ukształtować właściwe postawy i wyeliminować ze swojego funkcjonowania nieprawidłowe przyzwyczajenia, nawyki i skłonności do naruszania zasad prawnych.
W czasie pracy bezpośredniej z wychowankiem członkowie zespołu diagnostyczno – korekcyjnego pomagają mu w rozwiązywaniu sytuacji trudnych, a jednocześnie uczą analizowania własnych zachowań oraz przewidywania skutków i konsekwencji działań. Kształtowana jest umiejętność nawiązywania prawidłowych relacji interpersonalnych, uczy się zachowań asertywnych. Prowadzi się profilaktykę uzależnień. Motywuje do uzupełniania wiedzy szkolnej i systematycznej nauki, ukierunkowuje proces edukacji wychowanka mającego problemy z uczeniem się.
Do głównych zadań zespołu diagnostyczno-korekcyjnego należy: 
- Określenie poziomu rozwoju intelektualnego wychowanków,
- Określenie cech osobowości, w tym zaburzeń emocjonalnych i rozwojowych,
- Ocena funkcjonowania społecznego (relacje rodzinne i środowiskowe),
- Określenie poziomu umiejętności szkolnych,
- Wskazywanie dotychczas obserwowanych przejawów i przyczyn niedostosowania społecznego,
- Określenie potrzeb i zainteresowań wychowanka,
- Określenie stopnia internalizacji norm etyczno-moralnych,
- Kwalifikowanie wychowanków do odpowiednich form pomocy psychologiczno-pedagogicznej z uwzględnieniem ich deficytów rozwojowych,
- Podejmowanie działań interwencyjnych i mediacyjnych w sytuacjach zagrażających
i konfliktowych, - Udzielanie wychowankom pomocy psychologicznej i pedagogicznej w formie zajęć
o charakterze terapeutycznym, - Udzielanie pomocy w sferze edukacyjnej (zajęcia wyrównawcze),
- Prowadzenie specjalistycznych zajęć grupowych: profilaktycznych, psychoedukacyjnych, socjoterapeutycznych, psychokorekcyjnych,
- Prowadzenie oddziaływań profilaktycznych i terapeutycznych wobec wychowanków zagrożonych uzależnieniem i uzależnionych,
- Udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej rodzicom (prawnym opiekunom) wychowanków: wspieranie w rozwiązywaniu problemów wychowawczych
i dydaktycznych, rozwijanie umiejętności wychowawczych, poradnictwo
i konsultacje, - Sporządzanie opinii psychologiczno-pedagogicznych na potrzeby sądów i innych upoważnionych instytucji,
- Opiniowanie wniosków o zastosowanie środka dyscyplinarnego,
- Udział w przygotowywaniu wychowanków do warunkowego zwolnienia z zakładu poprawczego w trybie art. 86 upn lub umieszczenia poza zakładem w trybie art. 90 upn,
- Współpraca z pozostałymi pracownikami w zakresie oddziaływań wobec wychowanka,
- Dzielenie się wiedzą psychologiczną i pedagogiczną z pracownikami placówki poprzez prowadzenie wewnętrznych form doskonalenia zawodowego.
Podstawowe działania zespołu diagnostyczno-korekcyjnego w ramach bezpośredniej pracy z wychowankiem prowadzone są w formie grupowej i indywidualnej. Zajęcia grupowe organizowane i prowadzone przez członków zespołu diagnostyczno-korekcyjnego to:
Zajęcia socjoterapeutyczne
Priorytetem jest przygotowanie wychowanków do życia poza placówką zgodnie z obowiązującymi normami społecznymi. W tym celu wykorzystuje się różne metody w szczególności aktywizujące, umożliwiające zachodzenie pożądanych interakcji społecznych. Podczas tego typu zajęć chodzi o kreowanie naturalnych sytuacji zadaniowych pozbawionych teoretyzowania i laboratoryjnej formuły odgrywania ról. Zajęcia obejmują treści profilaktyczno-edukacyjne i oprócz wyrabiania umiejętności społecznych kształtować mają umiejętność konstruktywnego wyrażania siebie poprzez korektę utrwalonych sądów urazowych na swój temat. Ponadto do zajęć został wprowadzony element współpracy z podmiotami spoza placówki. Pedagog i psycholog prowadzą zajęcia w ramach współpracy z Domem Pomocy Społecznej w Srebrnej Górze. Ich celem jest wdrożenie wychowanków do pomocy osobom starszym i zniedołężniałym, wdrażanie nieletnich do poszanowania godności drugiego człowieka bez względu na jego wiek i stan zdrowia oraz uwrażliwienie na potrzebny osób starszych, kształtowanie poczucia bycia potrzebnym.
W ramach takich zajęć pedagog i psycholog wprowadziły element kulinarny. W ramach spotkań wychowankowie nie tylko uczą się podstawowych umiejętności kulinarnych, ale uczą współpracy w grupie, znaczenia podziału obowiązków. Wspólna aktywność zachęca do otwartości i gotowości do podejmowania rozmów na wszelkie interesujące nieletnich pytania.
Zajęcia „Wychowanie do życia w rodzinie”
Zajęcia prowadzone przez pedagoga zmierzają do zachęcania nieletnich do dokonywania świadomych wyborów źródeł informacji dotyczących dojrzewania, płciowości, stosunków międzyludzkich i rodziny oraz pobudzenia do refleksji nad istotą więzi uczuciowych między ludźmi. Wychowankowie zapoznawani są z pojęciem intymności i prawem do jej ochrony. Poznają podstawowe procesy zachodzące w ich organizmach w okresie dojrzewania.
Trening Zastępowania Agresji
Psycholog we współpracy z wychowawcą prowadzi Trening Zastępowania Agresji. Zajęcia te polegają na nabywaniu przez wychowanków umiejętności społecznych, które są istotne dla budowania dobrych relacji z innymi ludźmi. W ramach tych zajęć uczestnicy rozwijają sposoby radzenia sobie z trudnymi emocjami oraz wzmacniają tworzenie świata norm i wartości. Trening Zastępowania Agresji polega również na przyjrzeniu się przyczynom zachowań agresywnych i odbudowywaniu deficytów w obszarze umiejętności społecznych.
Indywidualna praca z wychowankiem obejmuje:
Zajęcia wyrównawcze dla wychowanków z trudnościami edukacyjnymi
W ramach spotkań z pedagogiem wychowankowie mają możliwość pracy nad swoimi deficytami. Uczniowie przejawiający szczególne problemy edukacyjne, mogą skorzystać z zajęć pozwalających na wyrównanie braków w wiedzy i umiejętnościach szkolnych.
Wsparcie w rozwoju osobistym
Nieletni z problemami emocjonalnymi oraz zaburzeniami natury psychicznej mogą skorzystać z indywidualnego wsparcia psychologicznego. Udzielana pomoc dotyczy indywidualnej sytuacji wychowanka głównie w obszarach:
– relacji z członkami rodziny, konfliktów w rodzinie, poczucia odrzucenia, przemocy
w środowisku rodzinnym,
– relacji intymnych, uczuciowych, problemów w budowaniu wartościowych i trwałych relacji
w związku,
– problemów na tle konfliktów z prawem i towarzyszącemu im napięcia emocjonalnego, silnego stresu związanego z dalszą przyszłością i konsekwencjami wcześniejszych zachowań,
– problemów w relacjach rówieśniczych, pomocy w rozwiązywaniu konfliktów rówieśniczych, rozwijania postawy asertywnej, pracy nad budowaniem u wychowanków poczucia bezpieczeństwa w placówce,
– przygotowanie do usamodzielnienia z uwagi na wiek oraz poprzez art.90 upn.
W razie potrzeby wychowankowie mają możliwość skorzystania z pomocy lekarza psychiatry.
Praca z problemem uzależnień
Dla nieletnich, których dotknął problem narkotyków, alkoholu lub uzależnienia czynnościowego odbywają się zajęcia prowadzone przez terapeutę. Podczas zajęć nieletni mogą zwiększyć swoją wiedzę dotyczącą konsekwencji zażywania środków psychoaktywnych, określić skalę problemu, w którym się znajdują oraz podjąć decyzję o podjęciu pracy w tym obszarze. W ramach Zakładowego Programu Profilaktyki Uzależnień odbywają się również spotkania z osobami propagującymi trzeźwość, podczas których wychowankowie uzyskują możliwość pogłębienia wiedzy na temat możliwych konsekwencji stosowania środków psychoaktywnych oraz o wypróbowanych sposobach radzenia sobie z problemem.
Ważnym elementem pracy zespołu diagnostyczno-korekcyjnego jest nawiązanie i prowadzenie współpracy ze środowiskiem rodzinnym.
Z pomocy udzielanej przez członków zespołu diagnostyczno-korekcyjnego mogą korzystać również rodziny naszych wychowanków (np. podczas organizowanych w placówce „Drzwi Otwartych”). Nawiązanie takiej współpracy stanowi bowiem ważny element pracy resocjalizacyjnej prowadzonej w Zakładzie Poprawczym w Kcyni. Rodziny naszych wychowanków mogą liczyć m.in. na wskazówki dotyczące budowania właściwych postaw rodzicielskich, uzyskanie informacji dotyczących przebiegu procesu resocjalizacji ich podopiecznych czy też wsparcie psychologiczne w doświadczanym przez nich samych problemie.
W ramach projektu zrealizowanego przez psychologa w Zakładzie Poprawczym w Kcyni powstało amatorskie studio nagrań. Terapia poprzez muzykę pozwala wielu wychowankom znaleźć nowy sposób na to, aby przyjrzeć się własnym emocjom czy też rozpoznawać swoje uczucia. Ponadto w ramach tych zajęć nasi podopieczni wzmacniają poczucie wiary we własne możliwości oraz odkrywają nowe, trzeźwe sposoby na spędzanie czasu wolnego. Wychowankowie uruchamiają inwencję twórczą, rozładowując przy tym napięcie. Zajęcia te często wspomagają proces terapii uzależnień, leczenia lęków oraz zaburzeń depresyjnych. Prezentowanie własnych pomysłów, dzielenie się swoimi emocjami i uczuciami, wymaga przezwyciężenia swoich lęków i otwartości, co stanowi o dużej wartości tej formy terapii.